Over laadpalen

Elektrisch rijden is in opmars en daardoor neemt ook het aantal laadpalen in Nederland toe. Maar hoe werkt dat? Welke stekkers heb je nodig en wat betaal je? En hoe krijg je zo’n paal bij je huis? Steeds vaker zie je ze, met name in grote steden: geparkeerde elektrische auto’s naast een laadpaal. Doordat het aantal plug-in hybrides en volledig elektrische voertuigen toeneemt, onder meer door fiscale voordelen, stijgt ook het aantal laadpalen in Nederland. Al gaat de aanleg van oplaadpunten volgens de stichting E-Laad niet snel genoeg. Van de 6.000 palen zijn er ruim 3.500 publieke laadpunten, die 24 uur per dag en zeven dagen per week toegankelijk zijn. Het aantal semi-publieke laadpunten, bij bijvoorbeeld supermarkten, ligt op zo’n 2.250. De beschikbaarheid is hierbij afhankelijk van openingstijden.

Het aantal snellaadpunten, waar accu’s binnen een half uur kunnen worden opgeladen is in Nederland nog zeer beperkt, met net iets meer dan 100 stuks rond de jaarwisseling. Waar de laadpalen staan, kun je vinden op de site Oplaadpalen.nl, die ook apps heeft voor iOS en Android. Via de bijbehorende routeplanner kun je een route uitstippelen van plek A naar B die langs laadpalen loopt, zodat je onderweg niet strandt. Zoek daarbij wel goed uit welke laadpalen geschikt zijn voor jouw auto. Sommige elektrische voertuigen kunnen snelladen met gelijkstroom, zoals de Nissan Leaf. Andere kunnen dat met wisselspanning, zoals de Renault Zoe. Voor beide auto’s zijn verschillende oplaadpalen nodig, met verschillende stekkers en verschillende vermogens.

Hoe weet je welke oplaadpaal je moet hebben?

Om dat duidelijk te maken, is een uitleg van de verschillende oplaadmethodes noodzakelijk. Vier verschillende oplaadmethodes

Bij elektrisch laden kom je vaak de aanduiding ‘modes’ tegen. Daarmee wordt de techniek bedoeld die wordt gebruikt voor het opladen. Er zijn vier verschillende modes, waarvan de eerste drie werken met wisselstroom dat uit het stopcontact komt. Mode 4 werkt met gelijkstroom.

Mode 1 is laden met een gewoon stopcontact van 220 Volt met maximaal 10 Ampère. Dit wordt voor het opladen van elektrische auto’s in principe niet gebruikt, omdat er geen stroombegrenzer op zit die de belasting op het netwerk beperkt. Daardoor is het relatief onveilig.

Mode 2 is laden met een vaste stroombegrenzer. Dit gebeurt meestal aan een gewoon stopcontact of via een laadpaal thuis. In de meegeleverde kabel bij de auto is doorgaans een kastje met een stroombegrenzer ingebouwd.

Mode 3 is gecontroleerd laden. Er vindt communicatie plaats tussen de auto en de lader en pas als er een geschikte laadstroom is ‘afgesproken’ tussen de auto en de oplaadpaal wordt er spanning op het stopcontact gezet. Mode 3-laden is daarmee een stuk veiliger dan mode 2-laden.

Mode 4 is laden met gelijkstroom. De oplaadpaal staat in direct contact met de autobatterij en bepaalt zelf het gehele laadproces. Omdat het elektriciteitsnetwerk wisselstroom levert, zit er in de laadpaal een omvormer. Bij mode 1, 2 en 3 zit de omvormer in de auto zelf.

Verschillende type stekkers

Naast de verschillende laadmethodes zijn er ook diverse stekkers.

Type 1 – Yazaki-stekker

De zogenoemde Yazaki-stekker is in de VS en Japan praktisch de standaard voor elektrisch laden. Ook Europese autofabrikanten hebben auto’s op de markt gebracht met dit type aansluiting, al is deze stekker eigenlijk bedoeld voor een 110V-netwerk. Het in Europa wijdverbreide 3-fasen krachtstroom werkt niet met deze aansluiting. Je gebruikt bij het opladen dan maar één van de drie fasen, waardoor het langer duurt voordat de accu vol is. Onder meer de Opel Ampera, Chevrolet Volt, Nissan Leaf, Toyota Prius en de Mitsubishi Outlander hebben dit type aansluiting.

Type 2 – Mennekes-stekker

De type 2-stekker staat ook wel bekend als de Mennekes-stekker naar het Duitse bedrijf dat de stekker heeft ontworpen. Door de Europese Commissie is deze stekker aangewezen als standaard voor het opladen van elektrische auto’s. Het grote voordeel is dat er met deze stekker zowel in 1-fase (wat uit het stopcontact bij je thuis komt) als 3-fase (krachtstroom) geladen kan worden. Onder meer de Tesla Model S, Renault Zoe, Volvo V60 en de BMW i3 hebben dit type aansluiting.

Type 3

Dit derde type stekker is ontworpen door de EV Plug Alliance, die bestaat uit Franse en Italiaanse elektriciteitsbedrijven. In Nederland wordt deze niet gebruikt.

Chademo-stekker

De Chademo-stekker is in Japan ontwikkeld en werkt alleen met gelijkstroom. Chademo is in Nederland de standaard voor snelladen, waarmee de auto in een half uur volgeladen kan worden. Langzaam laden is echter niet mogelijk. Ook werkt de aansluiting niet met wisselstroom. De laadpunten zijn bovendien relatief duur, omdat er een omvormer ingebouwd moet zijn die zorgt dat het laadpunt gelijkstroom levert.

Combo-stekker

De combo-stekker wordt de nieuwe standaard in Europa vanaf 2017. Met deze stekker kun je zowel met wissel- als gelijkstroom de auto opladen. De Mennekes-stekker past binnen deze nieuwe standaard, de Chademo-aansluiting echter niet. Daarvoor wordt momenteel een oplossing gezocht, zodat mensen hun auto’s met Chademo-aansluiting kunnen blijven snelladen.

Laadkabels

In Nederland zijn verreweg de meeste laadpunten voorzien van een type 2-contactdoos (zie ook de kaart op Oplaadpalen.nl). Opladen gebeurt via de mode 3-techniek. Voor bijvoorbeeld de Tesla Model S, die een aparte connector heeft, is het mogelijk om een laadkabel van type 2 los te kopen. Dit kost zo’n 250 tot 400 euro.

Let bij het kopen van een laadkabel op de lengte van de kabel. Laad je de auto met name thuis of bij het werk op, dan is een kabel van 4 tot 6 meter meestal voldoende. Als je de kabel ook onderweg wilt gebruiken, kies dan voor een langere kabel tot 8 meter. Het kan namelijk voorkomen dat er een andere auto tussen het laadpunt en jouw auto staat.

Oplaadtijd: vermogen en stroom van het laadpunt

Hoelang het duurt voordat de accu vol is, hangt er uiteraard van af hoe groot de accu is. Maar de grootste invloed heeft het vermogen van de laadpaal, uitgedrukt in kilowatt (kW). De stelregel is: hoe hoger het aantal kilowatt, hoe sneller het opladen gaat.

Een 1 fase-aansluiting met een stroomsterkte van 16 Ampère en spanning van 230 Volt levert een vermogen van 3,7 kilowatt. Daarmee duurt het opladen van 20kWh-accu bijna zes uur. Maak je gebruik van alle drie fasen van de wisselstroom, dan slinkt de oplaadtijd tot onder de twee uur. Het laden gaat in het begin verreweg het snelst. Na ongeveer de helft van de laadtijd is de accu al voor 80 procent vol. De batterij kan ook tussentijds opgeladen worden. Het loont dus om elke keer dat je de auto parkeert, de accu op te laden. Het laden met Chademo-aansluitingen gaat aanzienlijk sneller. Deze opladers laden op gelijkstroom met maximaal 20 kW of 50 kW. Daarmee is je accu in een half uur weer helemaal vol.

Laadpas: hoe kom je eraan?

Voor het opladen op de bijna 6.000 publieke en semi-publieke laadpunten in Nederland heb je in de meeste gevallen een laadpas nodig. Er zijn meerdere aanbieders van laadpasjes en verscheidene typen abonnementen voor regulier en snelladen. Bij de meeste betaal je een vast maandelijks bedrag en reken je alleen af per kilowattuur. Ook rekenen sommige providers startkosten bij snelladen.

Aan de laadpaal betaal je circa 0,28 euro per kilowattuur (kWh) voor regulier laden. Met één kWh kun je ongeveer zeven kilometer afleggen, wat de prijs op 4 cent per kilometer brengt. Vooral voor automobilisten die veel kilometers afleggen, kan dit flink schelen in de portemonnee. Lees ook het artikel: Alle financiële voordelen van elektrisch rijden op een rij.

Gratis oplaadpunten

Ook komen er steeds meer gratis oplaadpunten in Nederland, zoals het ‘laadhub‘ in het zuiden van Amsterdam. Bij dit elektrisch ‘tankstation’ staan 40 laadpalen bij elkaar, plus vier snelladers. Het opladen is gratis; je hoeft je laadpas dus niet mee te nemen. Maar je betaalt wel parkeerkosten à 3 euro per uur. Bij steeds meer parkeergarages kun je ook gratis de accu opladen. De service valt dan binnen het parkeertarief dat je betaalt.

Laadpaal bij je in de buurt of thuis

Naast de publieke en semi-publieke oplaadpunten, staan er inmiddels zo’n 10 duizend laadpalen bij mensen thuis of op het werk. Het opladen via een speciale laadpaal is veiliger en sneller dan via een stopcontact. De kosten voor het installeren variëren van zo’n 500 euro tot enkele duizenden euro’s, afhankelijk van het type laadpaal en of er veel aangepast moet worden aan de verdeelkast. Hier een overzicht van de verschillende oplaadmogelijkheden voor thuis. Kijk ook of je in aanmerking komt voor nationale of regionale subsidie voor een laadpaal. Voor mensen zonder garage of parkeermogelijkheid bij huis is het mogelijk om een publiek laadpunt aan te vragen. Dit kan op dit moment niet meer in alle gemeentes; de stichting E-Laad die in overleg met gemeenten duizenden laadpalen heeft geplaatst door heel Nederland accepteert op dit moment geen nieuwe aanvragen meer wegens gebrek aan financiële middelen. Het aanvragen van een publieke laadpaal kan momenteel in de gemeentes Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Inwoners van gemeenten in de provincies Noord-Holland en Flevoland kunnen een publiek oplaadpunt aanvragen via de site van Nuon. Als de aanvraag wordt goedgekeurd, kan het 10 tot 22 weken duren voordat de paal er staat.